Η Χάριετ Γουόρομπι, διευθύντρια του προγράμματος Προσχολικών Διατροφικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ράτγκερς στο Νιου Τζέρσι, ξέρει από πρώτο χέρι ότι τα παιδιά μπορεί να είναι ιδιότροπα στο φαγητό. Ακόμα και αυτή όμως εξεπλάγη πέρυσι, όταν ήρθε αντιμέτωπη με ένα παιδάκι που ακολουθούσε τη... δίαιτα της σοκολάτας.
«Σοκολατένιο γάλα, μάφιν σοκολάτας, τηγανίτες με σοκολάτα. Ήταν απίστευτο», λέει στην εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς». «Η μητέρα του είχε μια απλή θεωρία: αφού αυτά ήθελε το παιδί της, αυτά θα έτρωγε- και τίποτε άλλο».
Αν και οι περισσότεροι γονείς δεν καταφεύγουν στη «δίαιτα της σοκολάτας» για να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους, γνωρίζουν ωστόσο καλά ότι η καθημερινή διατροφή των παιδιών αποτελεί συχνά αληθινή πρόκληση. Η ιδιοτροπία στο φαγητό, όμως, αποτελεί φυσιολογικό τμήμα της ανάπτυξης.
Ο φόβος για το νέο
Τα μικρά παιδιά είναι εκ φύσεως νεοφοβικά, έχουν δηλαδή έναν έμφυτο φόβο για οτιδήποτε δεν έχουν δοκιμάσει. Ακόμα και οι πιο αποφασισμένοι γονείς μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι με το ακλόνητο πείσμα του παιδιού να μείνει νηστικό, παρά να δοκιμάσει μια νέα γεύση. Το επακόλουθο είναι να καταθέτουν συχνά οι γονείς τα όπλα, προτιμώντας να δώσουν στο παιδί ένα μπολ σοκολατένια δημητριακά, τα οποία μπορεί να μην είναι ό,τι καλύτερο, αλλά σίγουρα είναι προτιμότερα από το τίποτα.
«Πολλοί γονείς νομίζουν πως πρέπει να κάνουν το παιδί τους να φάει κάτι, οτιδήποτε», λέει η κυρία Γουόρομπι. «Στην πραγματικότητα, όμως, πρέπει απλώς να σερβίρουν στο παιδί τους ποικιλία υγιεινών τροφίμων- και ό,τι φάει».
Μία σειρά από απλές μεθόδους μπορούν να βοηθήσουν ακόμα και το πιο ιδιότροπο παιδί να μάθει να τρώει ποικιλία τροφίμων. Ας δούμε έξι από τα συνηθέστερα λάθη που κάνουν οι γονείς όταν ταΐζουν τα παιδιά τους.
1. Διώχνουν τα παιδιά από την κουζίνα.
Με τα μάτια της κουζίνας αναμμένα, το νερό να βράζει και τα αιχμηρά μαχαίρια στο χέρι, είναι κατανοητό να μη θέλουν οι γονείς τα παιδιά στην κουζίνα όταν μαγειρεύουν. Μελέτες όμως έχουν δείξει ότι η συμμετοχή των παιδιών στην προετοιμασία του γεύματος αποτελεί σημαντικό πρώτο βήμα για να μάθουν να δοκιμάζουν νέες γεύσεις. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, λ.χ., σε μελέτη με 600 παιδιά διαπίστωσαν ότι τα παιδιά που συμμετέχουν στο μαγείρεμα τουλάχιστον δοκιμάζουν το φαγητό. «Σε λίγα παιδιά αρέσουν τα ραδίκια, αλλά διαπιστώσαμε ότι εάν τα παιδιά κόβουν τα ραδίκια και τα προσθέτουν σε σαλάτα, τελικά τα λατρεύουν», είπε χαρακτηριστικά η δρ Ιζαμπέλ Κοντέντο, καθηγήτρια Διατροφικής Αγωγής στο Τeachers College του Πανεπιστημίου.
2. Κάνουν δίαιτα μπροστά στα παιδιά.
Τα παιδιά μιμούνται τις διατροφικές προτιμήσεις των γονέων τους και είναι πιθανότερο να δοκιμάσουν τρόφιμα που βλέπουν να τρώνε ο μπαμπάς ή η μαμά. Μελέτη του Ράτγκερς έδειξε πως τα παιδιά προσχολικής ηλικίας τείνουν να λατρεύουν ή να απορρίπτουν τα ίδια φρούτα και λαχανικά με τους γονείς τους. Άλλες μελέτες έδειξαν ότι τα κορίτσια έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι ιδιότροπα με το φαγητό, εάν στη μαμά τους δεν αρέσουν τα λαχανικά. Δεδομένης αυτής της ισχυρής επιρροής, οι γονείς που προσπαθούν να αδυνατίσουν πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί με τη δίαιτα μπροστά στο παιδί, διότι μπορεί να επηρεάσουν τις αντιλήψεις των παιδιών για το φαγητό και την υγιεινή διατροφή (η μαμά του έπινε ένα ειδικό ρόφημα αδυνατίσματος) και ένα άλλο ότι «δίαιτα σημαίνει να μαγειρεύεις, αλλά να μην τρως».
3. Τα πιέζουν να φάνε μια μπουκιά.
Το να απαιτεί κανείς από το παιδί να τρώει τουλάχιστον μία μπουκιά από κάθε πιάτο είναι πιθανό να αποδειχθεί μπούμερανγκ. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά αντιδρούν με αρνητικό τρόπο ακόμα και αν η πίεση συνοδεύεται από μία επιβράβευση. Σε μελέτη λ.χ. του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, οι ερευνητές ζήτησαν από τα παιδιά να φάνε λαχανικά και να πιουν γάλα, προσφέροντάς τους αυτοκόλλητα και χρόνο μπροστά στην τηλεόραση εάν το έκαναν. Αργότερα, τα παιδιά εξέφρασαν απέχθεια για τα τρόφιμα. Προτιμότερο είναι να βάζετε το φαγητό στο τραπέζι και να ενθαρρύνετε το παιδί να το δοκιμάσει. Μην παραπονεθείτε, όμως, εάν αρνηθεί και μην το επιβραβεύσετε εάν το φάει. Ρωτήστε μόνο εάν θα ήθελε λίγο ακόμα ή σερβίρετε δεύτερη μερίδα στον εαυτό σας, τηρώντας ουδέτερη στάση.
4. Κρατούν τις λιχουδιές σε μέρος όπου δεν φθάνει το παιδί.
Οι γονείς ανησυχούν ότι τα παιδιά τους θα τσιμπολογούν λιχουδιές και έτσι συχνά τις βάζουν στα πιο ψηλά ντουλάπια. Πολυάριθμες μελέτες όμως έχουν αποδείξει πως όταν ο γονιός περιορίζει ένα τρόφιμο, το παιδί απλώς το θέλει ακόμα περισσότερο και αν δεν μπορέσει να το φάει στο σπίτι, είναι πολύ πιθανότερο να το υπερκαταναλώσει εκτός σπιτιού, μόλις του δοθεί η δυνατότητα. Το μάθημα για τους γονείς; Μη βάζετε καθόλου στο σπίτι τρόφιμα που πιστεύετε πως δεν πρέπει να φάει το παιδί. Αντ΄ αυτών, να αγοράζετε υγιεινά σνακ και να αφήνετε ελεύθερη την πρόσβαση των παιδιών σε αυτά.
Ή φτιάξτε τα: Παστέλι, εύκολα και σπιτικά!
Οι γονείς που προσέχουν τις θερμίδες σερβίρουν στα παιδιά σκέτα λαχανικά στον ατμό- λογικό είναι λοιπόν τα παιδιά να διστάζουν να τα φάνε. Οι διατροφολόγοι συνιστούν στους γονείς να μη διστάζουν να βάλουν στα λαχανικά λίγο βούτυρο, ένα ντρέσινγκ, μια σος τυριού ή ακόμα και λίγη καφέ ζάχαρη. Επιπλέον, λίγο λίπος στα λαχανικά, κατά προτίμηση ελαιόλαδο, συμβάλλει στην απελευθέρωση των λιποδιαλυτών θρεπτικών συστατικών τους. Όσο για τις λίγες έξτρα θερμίδες, σχεδόν επιβάλλονται όταν στόχος είναι η ενίσχυση της θρεπτικής αξίας ενός πιάτου και η εισαγωγή των παιδιών στον θαυμαστό κόσμο των σαλατικών.
6. Υποκύπτουν εύκολα στην προτίμηση του παιδιού.