Τα αντιοξειδωτικά είναι οι «σκούπες», που καθαρίζουν και εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες. Προστατεύουν δηλαδή τα κύτταρά μας από τον εκφυλισμό που επιφέρουν οι φυσιολογικές και αναπόφευκτες διαδικασίες της οξείδωσης που συσσωρευτικά οδηγούν στη γήρανση, στις εκφυλιστικές ασθένειες και στο θάνατο.
Υπάρχουν δύο είδη ελευθέρων ριζών: οι ενδογενείς, που δημιουργούνται στον οργανισμό κατά τη διάρκεια των κανονικών βιοχημικών αντιδράσεων της οξείδωσης των κυττάρων και αυτές που δραστηριοποιούνται από εξωτερικούς παράγοντες.
Οι παράγοντες που ευνοούν την παραγωγή τους είναι πολλοί: κακή διατροφή, άγχος, κάπνισμα, αλκοόλ, υπερβολικό βάρος, παχυσαρκία. Για το λόγο αυτό, το να προσέξετε μόνο τη διατροφή σας δεν αρκεί. Χρειάζεται να διώξετε τσιγάρο, αλκοόλ και τεμπελιά.
Πώς ακριβώς δρα το οξυγόνο;
Το οξυγόνο αντιδρώντας με τα μόρια των ιστών μας δημιουργεί τις περίφημες ελεύθερες ρίζες. Αυτές δεν είναι τίποτε άλλο παρά ηλεκτρικά φορτισμένα -και γι’ αυτό χημικά ασταθή- μόρια ή άτομα. Στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν τη δική τους σταθερότητα, οι ελεύθερες ρίζες επιτίθενται και κλέβουν τα απαιτούμενα ηλεκτρόνια από γειτονικά τους σταθερά μόρια μετατρέποντας αυτά πλέον σε ελεύθερες ρίζες και εισάγοντας έτσι μια αλυσιδωτή αντίδραση που πιθανότατα θα καταλήξει στον εκφυλισμό/θάνατο κάποιων κυττάρων.
Πώς μας προστατεύουν τα αντιοξειδωτικά;
Περιορίζοντας τις συνέπειες της οξειδωτικής δράσης του οξυγόνου, δηλαδή τις εκφυλιστικές βλάβες στα κύτταρά μας. Η φυσιολογική αυτή διαδικασία έχει διαπιστωθεί ότι επιταχύνεται από παράγοντες όπως το κάπνισμα, η περιβαλλοντική μόλυνση, η κατάχρηση αλκοόλ, η πολύωρη έκθεση στον ήλιο κ.λπ.
Πώς εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες;
Tα αντιοξειδωτικά προσφέρουν ανιδιοτελώς δικά τους ηλεκτρόνια στις ελεύθερες ρίζες, επιτυγχάνοντας έτσι να τις αδρανοποιήσουν.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εφοδιάζουμε σε συνεχή βάση τον οργανισμό μας με αντιοξειδωτικά μέσω μιας προσεγμένης διατροφής.
Ένα πείραμα θα σας πείσει: Κόψτε ένα μήλο στη μέση και βουτήξτε ένα κομμάτι σε χυμό πορτοκαλιού, ενώ αφήστε το άλλο εκτεθειμένο σε ένα πιάτο. Μετά από λίγες ώρες συγκρίνετε τα δύο κομμάτια ως προς το πόσο έχουν μαυρίσει. Το μαύρισμα του μήλου οφείλεται στην οξείδωση που υφίσταται, αντίθετα η βιταμίνη C που υπάρχει στο πορτοκάλι δεν επιτρέπει την οξείδωσή του.
Τι είναι το οξειδωτικό στρες;
Η κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται μεγάλη συγκέντρωση ελεύθερων ριζών στον οργανισμό, ως αποτέλεσμα της ανθυγιεινής διατροφής, του καπνίσματος, του αλκοόλ, της ρύπανσης του περιβάλλοντος, του άγχους και των έντονων ρυθμών ζωής καλείται οξειδωτικό στρες. Η εκδήλωση νόσων, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, ο διαβήτης τύπου ΙΙ, μερικές μορφές καρκίνου, Πάρκινσον κι Αλτσχάιμερ, κι άλλες συνδέονται με το οξειδωτικό στρες.
Έτσι γερνάμε …
Οι ελεύθερες ρίζες συνδέονται άμεσα με τις διαδικασίες γήρανσης: πλήττουν τους ιστούς, όπως το δέρμα, επιταχύνουν τη φυσική δερματική χαλάρωση, μειώνοντας την παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης, και ευνοούν την εμφάνιση ρυτίδων. Επιπλέον, προκαλούν επιβράδυνση της τοπικής μικροκυκλοφορίας και τη μείωση της οξυγόνωσης των κυττάρων, συμβάλλοντας έτσι στο σχηματισμό χαλάρωσης και κυτταρίτιδας.
Γνωρίστε… τη φυσική αντιγήρανση
Ένα σχήμα που να έχει ένα κύκλο μεγάλο που να γράφει αντιοξειδωτικά και από κάτω 4 κύκλοι που ο πρώτος να γράφει βιταμίνες, ο 2ος φυτικές χρωστικές, ο 3ος μέταλλα και ο 4ος αμινοξέα.
Τα αντιοξειδωτικά είναι πολλών ειδών. Ανάμεσα σ’ αυτά, τα πιο γνωστά είναι οι βιταμίνες και συγκεκριμένα η Ε, η C και η β-καροτίνη (καροτενοειδές, που μόλις εισέλθει στον οργανισμό μας μετατρέπεται σε βιταμίνη Α). Σημαντικά αντιοξειδωτικά είναι και οι φυτικές χρωστικές ουσίες (όπως οι πολυφαινόλες, οι βιοφλαβόνες, ανθοκυανίνες, τανίνες, λουτεΐνη) τα αντιοξειδωτικά μεταλλικά στοιχεία (σελήνιο, ψευδάργυρος, κ.λπ) και τα αντιοξειδωτικά αμινοξέα (όπως το συνένζυμο Q10).
Πού βρίσκονται και τι κάνουν;
Βιταμίνη C
Πού βρίσκεται: εσπεριδοειδή, ακτινίδια, φράουλες, πιπεριές, ντομάτες, αγκινάρες, λάχανο, μαϊντανό.
Ιδιότητες: διευκολύνει την απορρόφηση του σιδήρου, προστατεύει από τις ελεύθερες ρίζες που συνδέονται με την ανάπτυξη καρδιαγγειακών, νευρολογικών, ογκολογικών ασθενειών και από την πρόωρη γήρανση.
Δείτε περισσότερα για το σίδηρο και τον ρόλο της βιταμίνης C!
Βιταμίνη Ε
Πού βρίσκεται: φυτικά έλαια, ξηροί καρποί, συκώτι, αυγά, βούτυρο, όσπρια, μπρόκολο, αβοκάντο, δημητριακά ολικής αλέσεως, λαχανικά με πράσινα φύλλα.
Ιδιότητες: επιβραδύνει τη δημιουργία αθηροσκλήρωσης και δυναμώνει το ανοσοποιητικό μας.
Καροτενοειδή
Πού βρίσκονται: σε λαχανικά και φρούτα κίτρινα-πορτοκαλί και σε λαχανικά με πράσινο φύλλωμα.
Ιδιότητες: αιχμαλωτίζουν τις ελεύθερες ρίζες, προστατεύοντας τις μεμβράνες των κυττάρων από τις βλάβες της οξείδωσης και καταπολεμούν τη γήρανση των κυττάρων και του δέρματος.
Δείτε για Βιταμίνη Α: Η βιταμίνη της νεότητας και ποιές τροφές την περιέχουν.
Σελήνιο
Πού βρίσκεται: μανιτάρια, εντόσθια βοδινού, βούτυρο, κόκκους σιταριού, σκόρδο, κρεμμύδι, δημητριακά, κρέας και ψάρι.
Ιδιότητες: προλαμβάνει την υπέρταση, τις αναιμίες, διάφορους τύπους όγκων και τη γήρανση.
Δείτε περισσότερα για το σπουδαίο αυτό αντικαρκινικό, και όχι μόνον, όπλο!
Πολυφαινόλες
Πού βρίσκονται: χρωματιστά φρούτα και λαχανικά (λάχανο, καρότα, κολοκύθα, ανθοί από κολοκυθάκια, σπανάκι, πιπεριές, πράσα, αντίδια, μαρούλι, μύρτιλλα, βατόμουρα, κεράσια, δαμάσκηνα, βερίκοκα, πεπόνια, μήλα, πορτοκάλια, μαύρες σταφίδες, όσπρια και ποτά που προέρχονται από φυτικά προϊόντα (τσάι, κρασί, μπύρα).
Ιδιότητες: παίζουν ένα ρόλο στην πρόληψη αναρίθμητων εκφυλιστικών ασθενειών, όπως για παράδειγμα την αθηροσκλήρωση και τις καρδιαγγειακές ασθένειες. Έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, αντιαλλεργικές και αντιμικροβιακές, δηλαδή είναι σε θέση να καταπολεμήσουν τους ιούς.
Φλαβονοειδή
Πού βρίσκονται: φρούτα του δάσους, αυγά, λεμόνι, γκρέιπφρουτ, δαμάσκηνο, κόκκινο κρασί.
Ιδιότητες: καταπολεμούν τις φλεγμονές και την οστεοπόρωση. Έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες και μειώνουν την αρτηριακή πίεση.
Δείτε περισσότερα για τα φλαβονοειδή και τα οφέλη τους!
Ανθοκυανίνες
Πού βρίσκονται: λαχανικά και φρούτα με χρώμα κόκκινο, γαλάζιο ή μωβ, όπως το ρόδι, οι ντομάτες, οι κόκκινες πιπεριές και οι μελιτζάνες.
Ιδιότητες: προστατεύουν το καρδιαγγειακό σύστημα και τις φλέβες του αίματος. Καταπολεμούν τα προβλήματα της κυκλοφορίας, της αδυναμίας του τριχοειδούς και προλαμβάνουν την αθηροσκλήρωση που προκαλείται από υψηλά επίπεδα χοληστερόλης.
Τανίνες
Πού βρίσκονται: σταφίδες, κόκκινο κρασί, τσάι, μύρτιλλα και ρόδια.
Ιδιότητες: έχουν μια δράση αντιβακτηριδιακή, αντιδιαρροϊκή και αντιμυκητιακή. Ενεργοποιούν την κυκλοφορία και βοηθούν την αναγέννηση των ιστών που προσβάλλονται από μικρές πληγές και εγκαύματα.
Συνένζυμο Q10
Πού βρίσκεται: φιστίκια, συκώτι, δημητριακά ολικής αλέσεως, καρύδια και μοσχαρίσιο κρέας.
Ιδιότητες: Προστατεύει το καρδιαγγειακό σύστημα και έχει μια δράση παρόμοια με της βιταμίνης Ε.
Δείτε πόσο σημαντικό για την υγιεία μας είναι το Συνένζυμο Q10
Στρώστε το τραπέζι σας …με αντιοξειδωτικά
Όλα τα κύρια τρόφιμα της μεσογειακής διατροφής διαθέτουν αντιοξειδωτικά:
- τα φρούτα και τα λαχανικά θεωρούνται «βόμβες» αντιοξειδωτικών, αφού περιέχουν πληθώρα βιταμινών, βιοφλαβόνες, πολυφαινόλες, καροτενοειδή και λουτεΐνη
- τα δημητριακά ολικής αλέσεως είναι άριστες πηγές βιταμίνης Β
- το ψάρι περιέχει βιταμίνη Ε, σελήνιο και τα αποκαλούμενα «καλά λιπαρά»
- το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο έχει πολυφαινόλες και βιταμίνη Ε
- τα αυγά προσφέρουν καλές δόσεις χολίνης, βιταμίνες της ομάδας Β, ψευδάργυρο, σελήνιο και άλλα αντιοξειδωτικά στοιχεία.
Ναι στο τσάι και το κρασί
Όσον αφορά τα ποτά, για αντιοξειδωτική προστασία ποντάρετε στο πράσινο τσάι και το κόκκινο κρασί. Το πρώτο περιέχει τις πολυφαινόλες, ιδίως τα φλαβονοειδή, που βοηθούν στην πρόληψη των όγκων, ενώ προστατεύουν το καρδιοκυκλοφορικό σύστημα, καταπολεμώντας τη συσσώρευση χοληστερόλης στις αρτηρίες.
Το κόκκινο κρασί, από την άλλη, είναι πλούσιο ιδίως σε φλαβονοειδή και τανίνες, ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Συνιστάται, ωστόσο, να το πίνετε κατά τη διάρκεια των γευμάτων: η ιδανική ποσότητα είναι ένα ποτήρι την ημέρα, για να αποκομίσετε μόνο τα οφέλη και να αποφύγετε τις βλαβερές συνέπειες.
Δείτε: Η χρήση του κρασιοΰ στήν ιατρική παράδοση των Ελλήνων!
και: Τα φαρμακευτικά κρασιά των Ελλήνων!
Το είδα: naturanrg.gr