Αποτελεί συνήθως το κύριο συστατικό για ένα αφέψημα θαυμάσιας γεύσης και αρώματος μαζί με άλλα φυσικά αρωματικά και συγχρόνως πολύ καλά για την υγεία βότανα . Συλλέγετε από τον Μάιο - Αύγουστο . Είναι ευεργετικό κατά των παθήσεων του κυκλοφοριακού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού, κατά των αναπνευστικών προβλημάτων , της πέψης και την τηρεί πλήρεις προϋποθέσεις για την ισχυρή αντιμετώπιση του κρυολογήματος και του βήχα. Ειδικά η χρησιμοποίηση του με μέλι (ζεστό αφέψημα) είναι το ιδανικό γιατρικό για πονόλαιμους .
Συλλέγετε απο τον Απρίλιο εώς και τον Ιούνιο ενώ αποξηρένεται και χρησιμοποιείτε για όλο το χρόνο. Στην Κρήτη υπάρχει παντού ιδιαίτερα σε χέρσους τόπους. Χαρακτηρίζεται ως αντιφλεγμονώδες , αντιαλλεργικό, καταπαραϋντικό και άριστης ποιότητας αντισηπτικής χρήσης. Καταναλώνετε συνήθως ζεστό ως αφέψημα σε συνδυασμό με άλλα κρητικά βότανα, συνδυάζοντας την τέλεια χαλάρωση και καταπολεμώντας την αϋπνία.
Φασκόμηλο (Salvia fruticosa)
Συλλέγετε από Απρίλιο μέχρι και τον Οκτώμβρη, πρόκειται για ένα απο τα πιό σημαντικά βότανα της Κρήτης άλλωστε και η παγκόσμια ονομασία του το χαρακτηρίζει πλήρως. Salvia προέρχεται από τη λατινική λέξη salvare που σημαίνει "σώζω", θεωρώντας το πολύτιμο για τον ανθρώπινο οργανισμό. Θεωρείται αντιιδρωτικό, εναντίων του πονόλαιμου και του πονοκεφάλου, κατά των πνευμονικών νόσων αλλά θεωρείται εκτός των άλλων ως διουρητικό και αιμοστατικό φάρμακο. Συνήθως πίνεται ώς αφέψημα με άλλα σημαντικά βότανα όπως το χαμόμηλο . 
Ανθίζει και συλλέγετε κατά την ίδια περίοδο απο τον Ιούνιο ώς και τον Οκτώμβριο. Το βότανο αυτό ίσως είναι το πιό ερωτικό, αλλά συνάμα και το πιό επικίνδυνο ώς προς την συλλογή του αφού φυτρώνει σε απόκρυμνα βράχια και απότομες βουνοπλαγιές. Σίγουρα θα απορείτε για ποιο λόγο ονομάζεται "έρωντας". Μα φυσικά γιατί όποιος ήθελε να δείξει στην κοπέλα του πόσο την αγαπάει, της πρόσφερε δίκταμο θεωρώντας την κίνηση του τολμηρή. Χρησιμοποιείται για αρωμάτισμα ποτών (κυρίως κρασιού και λικέρ). Σαν φαρμακευτικό γιατρικό βοτάνι θεωρείται ένα απο τα πιό σημαντικά μιας και έχει την ιδιότητα να ενεργοποιεί το επούλομα σε πληγές με αποτέλεσμα ο ασθενής να αναρρώνει γρήγορα. Ιδανικό για στομαχόπονο και πονόλαιμο.
Μαντζουράνα (Origanum majorana)
Συλλέγεται επίσης το Καλοκαιράκι ενώ θεωρείται ότι έχει αντισηπτικές, αντισπασμωδικές, αλλά και χωνευτικές ιδιότητες
Η άνθιση έρχεται Ιούνιο με Αύγουστο και μαζεύετε την ίδια περίοδο και θεωρείται ένα απο τα σπουδαιότερα βότανα. Είναι κατά της δυσπεψίας, των νευρικών διαταραχών και της αϋπνίας. Αρωματικό συνήθως το χρησιμοποιούν στα παγωτά, στις κομπόστες και κυρίως στις σαλάτες αφού η μυρωδιά της είναι πολύ έντονη και δίνει μια ιδιαίτερη εύγευστη γεύση στη σαλάτα .
Τίλιο
Είναι αρωματικό - φαρμακευτικό. Τα άνθη θεωρούνται ευστόμαχα, αντιβηχικά, μαλακτικά σπασμολυτικά, διουρητικά, αντικαταρροϊκά αποχρεμπτικά, αντιπαχυντικά και εφιδρωτικά. Ανθίζει τους μήνες Ιούνιο - Ιούλιο.
Ρίγανη (Origanum Vulgare)
Θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά βότανα της Κρήτης , κατά της διάρροιας , τους σπασμούς της κοιλιάς , κατά των δηλητηριάσεων όπως επίσης χρησιμοποιούνταν για τον πονόδοντο .
Δάφνη (Laurus nobilis)
Πολλοί δεν ξέρουν τις ιδιότητες και συνάμα δεν μπορούν να εκτιμήσουν την χρησιμότητα του θαμνώδες δέντρου «δάφνη». Χρησιμοποιούνταν παλαιότερα για την ενδυνάμωση των μαλλιών αλλά και το αφέψημα το χρησιμοποιούσαν για την επάλειψη των μελών και σε μέρη του σώματος , που έπασχαν από ρευματισμούς ή θλάσεις μυών. Είναι πολύ χρήσιμο για την δυσπεψία και για την καλή λειτουργία του στομάχου.
Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν ως ρόφημα κατά των πονοκεφάλων όπως και ιδανικό για τις ημικρανίες. Θεωρήθηκε από ειδικούς επιστήμονες ότι η συχνή χρησιμοποίησή του είναι ιδανική κατά της τριχόπτωσης του τριχωτού της κεφαλής. Είναι αντιβακτηριδιακό, αντισηπτικό και πολύ διεγεργετικό του κυκλοφοριακού, όπως επίσης και κατά της αϋπνίας.
Βασιλικός (Ocimum basilicum)
Χρησιμοποιείται ως αρωματικό σε κρητικά φαγητά, όπως επίσης για αρωματισμό του ελαιολάδου σε συνδυασμό είτε μόνο του , είτε με άλλα βότανα επίσης αρωματικά.
Ανακουφίζει από τις ημικρανίες, έντονους πονοκεφάλους, από στοματίτιδες , όπως επίσης κατάπραϋνει τους σπασμούς των εντέρων. Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν πολτοποιημένο για την καταπραϋντική του δράση σε τσίμπημα σκορπιού, δάγκωμα μέλισσας, ή ερεθισμό από τσουκνίδα. Θρούμπα
Σκοτώνει βακτηρίδια , μύκητες και μικρόβια από επιφάνειες όπως από βαρέλια . Χρησιμοποιήθηκε επίσης κατά της διάρροιας.
Το είδα: www.kritikos.eu
.jpg)
