- Το κρασί από τη σκιλλοκρεμμύδα φτιάχνεται έτσι:
Αφού κόψεις όπως έχω πει, τη σκιλοκρέμμυδα ξέρανε στον ήλιο, έπειτα κόψε από αυτή μία μνα και κοσκίνισέ τη σε λεπτό κόσκινο περί ένδυσε το με αραιό ύφασμα και βούτηξε το σε 20 ξέστες καλού και πρόσφατου μούστου, άφησέ το να μουσκέψει για 3 μήνες, μετά από αυτά αφού μεταφέρεις το κρασί σε άλλο αγγείο, φύλαξέ το αφού το βουλώσεις επιμελώς.
Είναι κατάλληλο δε για τις δυσπεψίες και τις αλλοιώσεις της τροφής και για όσους την κάνουν εμετό, για αυτούς που μαζεύουν παχύρευστα υγρά στο στομάχι ή στην κοιλιά τους, για όσους πάσχουν από την σπλήνα τους, από ίκτερο, από, καχεξία, υδρωπικία, δυσουρία, κολικούς, φουσκώσεις, παραλύσεις, σκοτοδίνες, χρόνια ρίγη, ρίξεις των ιστών, ενώ προκαλεί και την έμμηνο ρύση, ενοχλεί ελάχιστα τα νεύρα.Καλύτερο είναι το παλιό.
Πρέπει να αποφεύγετε η χρήση του στους πυρετούς και σε αυτούς που έχουν εσωτερικά έλκος.
- Το κυδωνίσιο κρασί, το οποίο μερικοί αποκαλούν μηλίσιο, παρασκευάζεται ως εξής:
Αφού βγάλεις από τα κυδώνια το σπέρμα και τα κόψεις όπως τη ράπα, ρίξε 12 μνες σε ένα αμφορέα μούστου για 30 ημέρες και αφού το σουρώσεις φύλαξέ το.
Παρασκευάζεται δε και αλλιώς
Πρέπει να στύψουμε μετά το κόψιμο τα κυδώνια, να ανακατέψουμε σε δώδεκα ξέστες από το χυμό, ένα ξέστη από μέλι και να το φυλάξουμε
Είναι στυπτικό, καλό για το στομάχι, αρμόζει στις δυσεντερίες και για όσους πάσχουν από το συκώτι, από νεφρίτιδες και από δυσουρία
- Το κρασί από αχλάδια παρασκευάζεται όμοια όπως από κυδώνια, ας μην είναι όμως τα αχλάδια πολύ ώριμα. Με τον ίδιο τρόπο παρασκευάζονται τα κρασιά από χαρούπια, από μέσπιλα και από σούρβα.
Όλα είναι στυπτικά, στυφά και καλά για το στομάχι, ενώ σταματούν τις εσωτερικές καταρροές.
- Το κρασί από ρόδια παρασκευάζεται δε έτσι:
Αφού πάρεις ώριμα ρόδια χωρίς κουκούτσια και αποθλίψεις τον χυμό των σπυριών τους, φύλαξέ τον, ή αφού τον βράσεις έως ότου να μείνει το ένα τρίτο, έτσι φύλαξέ το.
Κάνει καλό στις εσωτερικές καταρροές και στους πυρετούς με διάρροια. Είναι δε ευστόμαχος και στεγνωτικός της κοιλιάς και διουρητικός.
- Το κρασί από τριαντάφυλλα παρασκευάζεται ως εξής:
Τριαντάφυλλα φετινά ξερά κοπανισμένα μία μνα αφού δέσεις με ύφασμα, ρίξε το σε 20 ξέστες μούστου και βούλωσέ τον σφιχτά. Μετά από 3 μήνες σούρωσέ το, μετάγγισέ και φύλαξέ το.
Είναι χρήσιμο δε για τον απύρετο πόνο και τη πέψη του στομαχιού, αν πίνεται μετά το φαγητό, για τις ευκοιλιότητες και τις δυσεντερίες.
- Ροδόμελι:
Παρασκευάζεται δε και από χυμό τριαντάφυλλων και μελιού ανακατεμένο, οποίος καλείται ροδόμελι
Αρμόζει για τις τραχύτητες του λάρυγγα.
- Για να παρασκευάσουμε κρασί από μύρτα:
Παίρνουμε μαύρα μύρτα που έχουν παραωριμάσει. Τα κόβουμε και εκθλίβουμε το χυμό τους με πιεστήριο και το βάζουμε σε αγγεία.
Άλλοι το βράζουν έως να μείνει το ένα τρίτο.
Μερικοί αφού αφήσουν στον ήλιο και ξεράνουν τα μύρτα, προσθέτουν σε μια χοίνικα κοπανισμένων μύρτων τρεις κοτύλες νερό και την ίδια ποσότητα παλιού στυφού κρασιού και έτσι το στύβουν και το φυλάνε.
Είναι ικανώς στυπτικός και ευστόμαχος, χρήσιμος για το στομάχι και την κοιλιά που έχουν καταρροή, για τα εσωτερικά έλκη και τη διάρροια. Μαυρίζει μάλιστα τις τρίχες στη κεφαλή.
- Το κρασί μυρτιάς(myrtus communis) παρασκευάζεται ως εξής:
Πρέπει αφού πάρουμε από τις μαύρες μυρτιές τα βλαστάρια και τα φύλλα μαζί με τα μύρτα, να τα κοπανίσουμε και να προσθέσουμε δέκα μνες κοπανισμένης μυρτιάς σε τρεις χόες μούστου και να τους βράσουμε έως να μείνουν δύο και αφού τους σουρώσουμε να τους φυλάξουμε.
Αυτό κάνει για τα έλκη που φθείρουν τις τρίχες της κεφαλής και τη πιτυρίαση, για τα εξανθήματα, για τα ούλα, για τις αμυγδαλές και για τα αυτιά που τρέχουν πύο, αναστέλει και την εφίδρωση.
- Το κρασί από σχίνο παρασκευάζεται με παρόμοιο τρόπο με αυτόν της μυρτιάς και με τον ίδιο τρόπο και το κρασί τερέβινθου, γιατί παίρνονται και από αυτά τα φυτά τα βλαστάρια μαζί με τους καρπούς τους.
- Η ρετσίνα στα διάφορα έθνη παρασκευάζεται με ποικίλους τρόπους. Περισσότερο δε στη Γαλατία επειδή ξινίζει το κρασί, καθώς μένει το σταφύλι άγουρο λόγο του κρύου, αν δε προστεθεί ρετσίνι πεύκου.
Κοπανίζεται δε μαζί με το φλοιό το ρετσίνι και προστίθεται μισή κοτύλι σε ένα κεράμιο.
Και οι μεν το σουρώνουν αφού ζυμωθεί, χωρίζοντας το ρετσίνι και οι δε όπως είναι. Όταν παλιώσουν δε γίνονται ευχάριστα.
Όλα όμως αυτά τα κρασιά προκαλούν πονοκέφαλο και σκοτοδίνες, είναι όμως πεπτικά και διουρητικά, κατάλληλα για όσους έχουν καταρροές και βήχα, κοιλιακά, δυσεντερία και υδρωπικία, καθώς και για γυναίκες που έχουν αιμορραγία, αλλά και ως κλύσμα όσων έχουν βαθιά έλκος. Η μαύρη ρετσίνα είναι πιο στυπτική από τη λευκή.
- Το κρασί από κουκουνάρια παρασκευάζεται:
Μουσκεμένα σε μούστο προσφάτων κομμένων και θρυμματισμένων κουκουναριών
Κάνει δε τα ίδια που κάνει και η ρητίνη(ρετσίνα).
Αν κανείς μουσκέψει τα κουκουνάρια σε γλυκό κρασί και τα βράσει, αρμόζει και σε αυτούς που έχουν φθίση αν πίνεται αρκετό.
- Το κρασί από κέδρο, άρκευθο, κυπαρίσσι, δάφνη, πεύκο ή έλατο παρασκευάζεται ομοίως.
Πρέπει σχίζοντας τα πρόσφατα κομμένα ξύλα, όταν βγάζουν τον καρπό να τα τοποθετούμε στον ήλιο ή σε ζεστό λουτρό ή κοντά στη φωτιά, ώστε να ιδρώσουν και να προσθέσουμε μία μνα από αυτά σε ένα χόα του κρασιού, άφησε το κάτω για δύο μήνες, έπειτα το μεταγγίζεις και αφού το ηλιάσεις το φυλάς.
Τα φαρμακευτικά κρασιά είναι ακατάλληλα για όσους είναι υγιείς. Όλα αυτά είναι θερμαντικά, διουρητικά και ελαφρώς στυπτικά. Το δάφνινο κρασί είναι πιο θερμαντικό.
- Γίνεται δε κρασί και από το καρπό των μεγαλύτερων κέδρων.
Πρέπει σε ένα χοά του μούστου να προσθέσουμε μισή μνα κοπανισμένων κεδρόμηλων και να τον αφήσουμε στον ήλιο για σαράντα ημέρες και μετά από αυτά να σουρώσουμε το κρασί και να το μεταγγίσουμε. Γίνεται και το κρασί από τον καρπό της άρκευθου ομοίως με τα κεδρόμηλα και κάνει τα ίδια.
- Το κέδρινο κρασί γίνεται έτσι:
Αφού πλύνουν το κέδρινο ρετσίνι με γλυκό νερό, αλείφουν με ένα κεράμιο με ένα κύανθο και έτσι το γεμίζουν με μούστο.
Και αυτό γίνεται θερμαντικό και λεπτυντικό, κατάλληλο για το χρόνιο βήχα που δε συνοδεύεται από πυρετό και για τους πόνους του θώρακα, τους κολικούς, τα έλκη στη κοιλιά και στα έντερα, όσους έχουν εμπυήματα και υδρωπικία και όσες έχουν υστερικούς πνιγμούς. Κάνει και για τις λεβίθες και για τα ρίγη, βοηθά και όσους έχουν δαγκωθεί από φίδι και σκοτώνει τα ερπετά και θεραπεύει τους πόνους στα αυτιά όταν ενσταλάζεται.
Γιατί οι μεν σε 48 ξέστες μούστου προσθέτουν μία λίτρα Ποντιακής αψιθιάς και τον βράζουν μέχρι να μείνει το ένα τρίτο, έπειτα αφού προσθέσουν ενενήντα ξέστες μούστου και μισή λίτρα αψιθιάς και αφού τα ανακατέψουν καλά, το αδειάζουν σε αγγεία και αφού καταλαγιάσει, το σουρώνουν και το φυλάνε.
Οι δε μουσκεύουν μία μνα αψιθιάς σε ένα αμφορέα μούστου για τρεις μήνες.
Άλλοι βάζουν μια μνα αψιθιάς σε ένα κεράμιο για δυο μήνες, αφού την κοπανίσουν και τη δέσουν σε αραιό ύφασμα.
Άλλοι ρίχνουν σε είκοσι ξέστες του μούστου μία λίτρα αψιθιάς και δύο ουγκιές ξερό ρετσίνι πεύκου. Μετά από δέκα ημέρες το σουρώνουν και το φυλάνε.
Είναι ευστόμαχο, διουρητικό, χρήσιμο για όσους πάσχουν από το συκώτι, από τα νεφρά και από ίκτερο και για όσους έχουν δυσπεψία, ανορεξία και βλάβη στο στομάχι, για το χρόνιο τέντωμα του υποχονδρίου και φουσκώσεις, για τις στρογγυλές λεβίθες, για την αναστολή της έμμηνου ρύσης, αρμόζει στη δηλητηρίαση από ιξία να πίνεται σε μεγάλη ποσότητα και να αποβάλλεται με εμετό.
- Το καλύτερο κρασί υσσώπου είναι αυτό που φτιάχνεται από ύσσωπο της Κιλικίας και παρασκευάζεται ομοίως με το κρασί της αψιθιάς. Πρέπει σε ένα κεράμιο του μούστου να προσθέτουμε μία λίτρα κοπανισμένων φύλλων υσσώπου, δένοντας τα σε αραιό ύφασμα.
Βυθίζονται μαζί και πετρούλες, για να καθίσει στο πάτο το δέμα. Μετάγγισε το μετά από σαράντα ημέρες αφού το σουρώσεις.
Ενδείκνυται στις παθήσεις του θώρακα, των πλευρών και του πνεύμονα, στους παλαιούς βήχες και άσματα. Είναι δε και διουρητικό και αρμόζει σε όσους έχουν κολικούς, στα ρίγη των περιοδικά εμφανιζόμενων πυρετών. Προκαλεί και την έμμηνο ρύση.
- Κρασί τραγορίγανης:
Ρίξε σε τέσσερις ξέστες μούστου τέσσερις δραχμές τραγορίγανης μέσα σε πανί για τρεις μήνες και μετάγγισε το σε αγγεία.
Αρμόζει στους κολικούς, στις ρίξεις των μυϊκών και νευρικών ιστών, στους πόνους των πλευρών, στα γουργουρητά των αερίων και στις δυσπεψίες.
- Κρασί από βούνιο:
Κοπάνισε δύο δραχμές από βούνιο, ρίχτες σε τέσσερις κοτύλες μούστου και κάνε τα υπόλοιπα με τον ίδιο τρόπο.
Αρμόζει στους στομαχικούς, και στους κεκοπωμένους από τη πολλή οπλομαχία ή ιππασία.
- Κρασί δίκταμου:
Μούσκεψε με τον ίδιο τρόπο τέσσερις δραχμές δίκταμου σε οκτώ κοτύλες μούστου.
Κάνει καλό σε όσους έχουν ναυτία στο στομάχι, προκαλεί την έμμηνο ρύση και τον καθαρισμό μετά τον τοκετό.
- Κρασί από πράσιο:
Από ακμαίο πράσιο κοπάνισε τα φύλλα, πρόσθεσε δύο χοίνικες σε ένα αμφορέα μούστου και κάνε τα υπόλοιπα με τον ίδιο τρόπο.
Αρμόζει στις παθήσεις του θώρακα και σε όσα αρμόζει το πράσιο.
- Θυμαρίσιο κρασί:
Θυμάρι κοπανισμένο και κοσκινισμένο εκατό δραχμές δέσε το σε πανί και ρίξ`το μέσα σε ένα αμφορέα μούστου.
Αρμόζει στις δυσπεψίες, στις ανορεξίες, στη κακή λειτουργία των νεύρων, στους πόνους του υποχόνδριου, στις χειμωνιάτικες ανατριχίλες και στα τσιμπήματα από δηλητηριώδη ζώα που παγώνουν και προκαλούν δυσκαμψία.
- Το κρασί από θρούμπι παρασκευάζεται με τον ίδιο τρόπο και κάνει καλό στα ίδια.
- Το ριγανίσιο κρασί παρασκευάζεται από την Ηρακλεώτικη ρίγανη με τον ίδιο τρόπο με το θυμαρίσιο, κάνει καλό στα ίδια.
- Τα κρασιά από καλαμίνθη, φλισκούνι και αβρότονο παρασκευάζονται όμοια με το θυμαρίσιο
Κάνουν καλό στους στομαχικούς, ανορεκτικούς και στον ίκτερο γιατί είναι διουρητικά.
- Το κρασί από κόνυζα ομοίως παρασκευάζεται
Είναι από όλα πιο κατάλληλο για τα δαγκώματα των φιδιών
- Κρασί δαύκου:
Χοντροκομμένη ρίζα του δαύκου εξήντα δραχμές βούτηξε ομοίως σε ένα κεράμιο μούστου και μετά μετάγγισε το κρασί σε δοχεία.
Κάνει καλό στους πόνους του θώρακα, του υποχόντριου και της μήτρας, προκαλεί την έμμηνο ρύση, το ρέψιμο και τα ούρα, αρμόζει και στο βήχα και στις ρίξεις των μυϊκών και νευρικών ιστών.
- Το κρασί φασκόμηλου παρασκευάζεται με τον ίδιο τρόπο:
Ρίξε εβδομήντα δραχμές φασκόμηλου σε ένα αμφορέα δηλαδή κεράμιο μούστου.
Κάνει καλό στους πόνους των νεφρών , της ουροδόχου κύστης και των πλευρών, στις αιμοπτύσεις, στον βήχα, στις ρήξεις των μυϊκών και νευρικών ιστών, στις συνθλίψεις και στο στέγνωμα της έμμηνου ρύσης.
Οι μονάδες βάρους και όγκου των αρχαίων Ελλήνων, όπως διαμορφώθηκαν τελικά και αναφέρονται από τον Διοσκουρίδη ήταν οι εξής:
Μονάδες βάρους/ Γραμμάρια
Κεράτιον = 0.189 γραμμάρια
Θέρμος = 2 κεράτια = 0,78
Όβολος = 3 κεράτια = 0,598
Κύαμος αιγύπτιος = 1 ½ όβολοι = 0,852
Γράμμα = 2 όβολοι = 1.137
Τριόβολον = 3 όβολοι = 1.794
Δραχμή, ολκή = 3 γράμματα = 3.411
Κάρυον βασιλικόν = 13.644
Ουγγία = 8 δραχμές = 27.88
Ξέστης = 1/6 λίτρας = 54.58
Τέταρτον = 81.86
Λίτρα = 12 ουγγίες = 324.45
Μνά = 436.6
Μονάδες όγκου/ Λίτρα
Κοχλιάριον, κόχλος = 0.0046
Χήμη, κόγχη = 0.0114
Κύαθος = 0.0476
Μύστρον μέγα = 0.068
Οξύβαφον = 0.684
Τέταρτον = 0.137
Κοτύλη, τρυβλίον = 0.274
Ξέστης = 0.547
Χοίνιξ = 1.094
Χους = 3.282
Ούρνα = 13.130
Αμφορεύς, κεράμιον = 26.260
Μετρητής = 39.360
Οι δοσολογίες των φαρμάκων συνήθως αναγραφόταν σε δραχμές.
Το μύστρον και το κοχλιάριον ήταν κυμαινόμενες μονάδες.
Πηγή: Διοσκουρίδης-Περί ύλης ιατρικής βιβλίον Ε'
Το είδα: www.ftiaxno.gr