Αυτό το κείμενο, που ο καθένας θα μπορούσε να το θεωρήσει εντελώς επίκαιρο σήμερα, γράφτηκε πριν από δυόμιση χιλιάδες χρόνια από τον Έλληνα φιλόσοφο, Πλάτωνα.
Δυστυχώς αυτά που κατέγραψε πριν από είκοσι πέντε αιώνες ο Πλάτων ισχύουν απόλυτα και για τη σημερινή μας εποχή και εκφράζουν το βασικό πρόβλημα της σύγχρονης θεραπευτικής, που δεν είναι άλλο από αυτό που αναφέρεται σε φράση του πιο κάτω κειμένου, το ότι δηλαδή οι γιατροί κάνουν το λάθος να χωρίζουν το πνεύμα (την ψυχή) από το σώμα:
- Ένας λόγος παραπάνω για να σου μιλήσω μ' όλη την ειλικρίνεια για τους μαγικούς στίχους, τί λογής είναι. Αναρωτιόμουν, μάλιστα, τώρα δα, με ποιον τρόπο θα σ'έκανα να καταλάβεις τί είδος δύναμη έχουν. Λοιπόν Χαρμίδη, οι στίχοι είναι τέτοιοι που δεν μπορούν να γιατρέψουν μόνο το κεφάλι' ίσως θα έχεις ακούσει και συ καλούς γιατρούς, όταν τους ρωτάει ένας άρρωστος με πονόματο να λένε ότι δεν είναι δυνατόν να γιατρέψουν χωριστά τα μάτια, αλλά ότι πρέπει να κάμουν θεραπεία για όλο το κεφάλι, προκειμένου να κάμουν καλά τα μάτια' και, ακόμη, ότι είναι ανόητο να νομίζει κανείς ότι μπορεί να θεραπευθεί το κεφάλι μόνο, ξεχωριστά από το υπόλοιπο σώμα. Ξεκινώντας λοιπόν, απ'αυτή την αντίληψη, ορίζουν δίαιτα για ολόκληρο το σώμα κι επιχειρούν να θεραπεύσουν το μέρος μαζί με το σύνολο. Ή μήπως δεν ξέρεις ότι αυτή είναι η θεωρία τους κι ότι αυτά έτσι γίνονται;
- "Βεβαίως, το ξέρω",είπε.
- "Κι η θεωρία αυτή σου φαίνεται σωστή, και την αποδέχεσαι;"
- "Απολύτως",είπε
- Κι εγώ μόλις άκουσα οτι την αποδέχεται, πήρα θάρρος και λίγο-λίγο ξαναβρήκα την αυτοπεποίθησή μου και την όρεξη για συζήτηση. Και είπα:
"Το ίδιο συμβαίνει Χαρμίδη και με τους μαγικούς στίχους. Τους έμαθα εκεί πέρα, στο στρατό, από κάποιο Θράκα γιατρό, μαθητή του Ζαλμόξιδους, έναν από εκείνους που, καθώς λέγεται, έχουν την δύναμη να χαρίζουν στους ανθρώπους την αθανασία. Έλεγε λοιπόν,ο Θραξ εκείνος, οτι οι Έλληνες γιατροί έχουν δίκιο ακολουθώντας τη θεωρία που σου είπα,"αλλά", έλεγε ακόμη,"ο Ζαλμόξις, ο βασιλιάς μας, που είναι Θεός, λέγει οτι όπως δεν πρέπει να επιχειρούμε να γιατρέψουμε τα μάτια χωριστά απο το κεφάλι, ούτε το κεφάλι χωριστά από το σώμα, έτσι και το σώμα δεν πρέπει να το υποβάλλουμε σε θεραπεία χωριστά από την ψυχή, κι οτι αν οι περισσότερες αρρώστιες διαφεύγουν από τους Έλληνες γιατρούς, αιτία είναι οτι αυτοί αγνοούν το σύνολο που πρέπει να υποβάλλουν σε θεραπεία, και που αν αυτό δεν είναι καλά ούτε το μέρος μπορεί να είναι καλά". Γιατί όλα, έλεγε, από την ψυχή ξεκινάνε, και τα κακά και τα καλά στο σώμα και σ' ολόκληρο τον άνθρωπο, κι απ'αυτή απορρέουν πάνω του, όπως το κεφάλι στα μάτια και οτι πρέπει εκείνη πρώτα και κυρίως να θεραπεύουμε αν θέλουμε και το κεφάλι και το υπόλοιπο σώμα να είναι καλά. Και θεραπεύεται η ψυχή, έλεγε, αγαπητέ μου, με μερικούς μαγικούς στίχους, με κάτι ξόρκια, κι αυτά είναι οι καλοί λόγοι. Από τέτοιους λόγους γεννιέται στην ψυχή η Σωφροσύνη. Και άμα αυτή γεννηθεί και είναι μέσα στην ψυχή, εύκολα μπορούμε να δώσουμε την υγεία και στο κεφάλι και στο υπόλοιπο σώμα.
ΠΛΑΤΩΝ ΧΑΡΜΙΔΗΣ 156b Περί Σωφροσύνης
«Δύο επιστήμες βρήκαν οι άνθρωποι για τη φροντίδα του σώματος, την ιατρική και τη γυμναστική. Για τις αρρώστιες της ψυχής και τα πάθη της, φάρμακο είναι μόνο η φιλοσοφία»
Πλούταρχος (Ηθικά, 7 d)
Μπορείτε να δείτε πως αντιμετωπίζει η σύγχρονη ιατρική την ψυχή, εδώ
