Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Rosa canina (Ροδή η κυνοροδή) και ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών.
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες του φυτού. Τα αυτοφυή είδη στη χώρα μας υπολογίζονται σε 25 εκ των οποίων τα πιο αξιόλογα είναι η Αειθαλής (το κυνόσβατο του Διοσκουρίδη), η Ακανθοδεστάτη (η Ροδωνιά του Θεόφραστου), η Αρουραία, η Γαλλική, η Κυνοροδή και η Μόσχομος.
Στη χώρα μας συναντούμε το φυτό με τις ονομασίες ροδαριά, κυνοροδή, αγριοτριανταφυλλιά.
Είναι θεραπευτικό και μελισσοτροφικό φυτό. Χρησιμοποιείται και ως υποκείμενο της δενδροειδούς τριανταφυλλιάς.
Είναι φυλλοβόλο και το ύψος του κυμαίνεται από 1-3 μέτρα. Έχει στελέχη τοξοειδή με κυρτά αγκάθια. Φύλλα πτεροειδή με οδοντωτά φυλλάρια. Οι καρποί (κυνόροδα) είναι ωοειδείς, λείοι με χρώμα πορτοκαλί και κόκκινοι όταν ωριμάσουν. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα, συνήθως με 5 σέπαλα , 5 πέταλα, ανοιχτού ρόδινου χρώματος (σπάνια λευκά ή κίτρινα), μυρωδάτα. Οι καρποί σχηματίζονται από την ανθοδόχη που καθίσταται σαρκώδης.
Ιστορικά στοιχεία:
Είναι φυτό γνωστό από την αρχαιότητα. Σύμφωνα με τη μυθολογία το ρόδο ήταν στην αρχή λευκό. Βάφτηκε με το αίμα της Αφροδίτης κόκκινο, όταν πήγε με γυμνά πόδια να σώσει τον Άδωνι από τα χέρια του Άρη και πάτησε την ακανθοφόρο ροδή την οποία έβαψε με αίμα.
Το χρησιμοποιούσαν σαν θεραπευτικό και αναψυκτικό. Το όνομα του οφείλεται στο γεγονός ότι κατά την Ρωμαϊκή εποχή συνιστούσαν το βότανο για τα δαγκώματα των λυσσασμένων σκύλων. Σύμφωνα με τον Πλίνιο, η ρίζα του ενεργούσε κατά της υδροφοβίας που προκαλείτο από τον ιό της λύσσας και έτσι επέφερε τη θεραπεία. Τους καρπούς τους χρησιμοποιούσαν εδώ και αιώνες ως ξινό φρούτο αλλά μόνο στη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου αναγνωρίστηκαν ως πλούσια πηγή βιταμίνης C.
Τα φύλλα της αγριοτριανταφυλλιάς τα χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν ως υποκατάστατο τσαγιού και για να φτιάχνουν σιρόπια, ενώ τον πολτό των καρπών τον χρησιμοποιούσαν για γλυκά.
Συστατικά-χαρακτήρας:
Οι καρποί είναι πολύ πλούσιοι σε βιταμίνη C. Περιέχουν επίσης βιταμίνες Α, Β και Κ, οργανικά οξέα, τανίνη και φλαβονοειδείς χρωστικές (βιταμίνη Ρ), καροτινοειδή (προβιταμίνη Α), πηκτίνη, φυτικά οξέα και έλαιο.
Άνθιση – συλλογή – χρησιμοποιούμενα μέρη:Το φυτό ανθίζει τον Ιούνιο και Ιούλιο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται οι καρποί (το σαρκώδες περίβλημα) και οι σπόροι της αγριοτριανταφυλλιάς. Οι καρποί συλλέγονται από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο και οι σπόροι Οκτώβριο και Νοέμβριο.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:
- Το βότανο είναι θρεπτικό και δρα ως ήπιο υπακτικό, ήπιο διουρητικό και ήπιο στυπτικό.
- Τα κυνόροδα είναι μία από τις καλύτερες φυσικές πηγές της βιταμίνης C. Είναι χαρακτηριστικό ότι 3 καρποί του φυτού αντιστοιχούν με τη βιταμίνη που μας προσφέρει ένα πορτοκάλι. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάθε περίπτωση που χρειαζόμαστε τη βιταμίνη αυτή.
- Μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε λοιμώξεις και ιδιαίτερα τα κρυολογήματα βελτιώνοντας την άμυνα του οργανισμού μας.
- Διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, κατεβάζει την πίεση, αυξάνει την ελαστικότητα των αγγείων, όταν είναι εύθραυστα, διεγείρει την αιμοποίηση, αυξάνει τα λευκά αιμοσφαίρια και βελτιώνει την καρδιοαγγειακή λειτουργία.
- Είναι εξαιρετικό τονωτικό και μας βοηθά σε περιπτώσεις γενικής εξασθένησης και εξάντλησης.
- Χρησιμοποιείται στις διαταραχές του νευρικού συστήματος.
- Επίσης οι καρποί χρησιμοποιούνται σαν αντιαιμορραγικό μέσο σε αιμορραγίες πνευμόνων, μήτρας, νεφρών και πληγές.
- Συνίσταται στις έγκυες.
- Μας βοηθά σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας και ήπιων προβλημάτων της χοληδόχου κύστης καθώς επίσης και σε παθήσεις νεφρών και ουροδόχου κύστης.
- Το αφέψημα των φύλλων του βοτάνου βοηθά σε προβλήματα κολικών, μετεωρισμό και σαν αντιδιαρροϊκό στη δυσεντερία. Στην ελκώδη κολίτιδα γίνονται κλύσματα με τσάι φύλλων αγριοτριανταφυλλιάς.
- Οι σπόροι είναι καθαρτικοί, διουρητικοί και ανθελμινθικοί. Συνιστώνται σε πυρετούς, νεφρόπονους, δυσκοιλιότητα, φλόγωση της κύστης και των πεπτικών οργάνων.
- Από το φυτό παράγεται το αρωματισμένο ξύδι και το ανθόνερο. Το ανθόνερο είναι εξαιρετικό για τον καθαρισμό του δέρματος, την πρόληψη και την εξαφάνιση των ρυτίδων.
- Σε σιρόπι αρωματίζουμε με αυτό άλλα ροφήματα, το προσθέτουμε σε μίγματα για το βήχα ή το λαμβάνουμε σκέτο ως πηγή βιταμίνης C.
- Εξωτερικά χρησιμοποιείται υπό μορφή κομπρέσας και για πλυσίματα σε πληγές, κατάγματα, πρηξίματα, έκζεμα, κιρσώδεις φλέβες, ατροφικά έλκη, σκασίματα των χειλών και του δέρματος.
- Το αφέψημα των ριζών του φυτού υπό μορφή κομπρέσας και εσωτερικά χρησιμοποιείται για τα δαγκώματα λυσσασμένων ζώων και δηλητηριωδών εντόμων. Τα πέταλα των ανθών βρασμένα με μέλι χρησιμοποιούνται στις πυώδεις φλεγμονές του δέρματος και το έκζεμα.
Παρασκευή και δοσολογία:
Τα κυνόροδα παρασκευάζονται ως αφέψημα. Ρίχνουμε 2,5 κουταλιές του τσαγιού κομμένους καρπούς σε ένα φλιτζάνι νερό. Μόλις το νερό αρχίσει να βράζει χαμηλώνουμε τη φωτιά και το σιγοβράζουμε για 10 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε 1-2 φορές την ημέρα.
Υπό μορφή βάμματος το λαμβάνουμε ως στυπτικό για την ανακούφιση των κολικών. Δοσολογία 2-4 ml τρεις φορές την ημέρα. Τους σπόρους τους παρασκευάζουμε ως αφέψημα. Τους βράζουμε για 30 λεπτά και αφήνουμε το αφέψημα να ησυχάσει αρκετή ώρα. Πίνουμε 3 φλιτζάνια την ημέρα.
Προφυλάξεις:
Η χρήση της αγριοτριανταφυλλιάς αντενδείκνυται στην θρομβοφλεβίτιδα ή αν έχουμε προδιάθεση προς αυτή την ασθένεια.
Πηγή: www.herb.gr